Asimov karizmasını kitaplarına da yansıtmayı başarabilen ve kalitesinden hiç ödün vermeyen büyük bir üstat. Okurken su gibi aktı gitti diyebiliriz. “Vakıf”, serisinin ilk kitabı ve sonraki kitaplar da beni son derece heyecanlandırdı.
1951 yılında çıkan bu kitapta o dönemin etkilerini çok fazla görmek mümkün; çünkü yazarımız Asimov bir Yahudi ve 2.Dünya Savaşı sırasında Nazilerin Yahudilere yaptıkları ortada. Kitapta da milleti ikna etmek için kurulan gaz odaları veya 3.Reich, Hitler benzeri kavramları direkt olmasa da benzer şekillerde görebiliyoruz.
Kitap çok uzak bir gelecekte geçiyor. İnsanlar galaksinin hatta uzayın neredeyse her yerine yayılmış halde ve kullanılan teknolojiler dönemimizin çok ilerisinde. Nükleer güç, çok önemli bir etken. Ama etkenlerin en önemlisi din. Kitapta “Din Bilimi” kavramı sıkça kullanılıyor; peki ne demek bu? Eski İmparatorlukların sınır bölgeleri yozlaşmaya başladığında bilim bu çevre bölgeleri elde tutmak için imdada yetişemedi. Tekrardan kabul görülmesi için ise bilimin kendini başka bir kılığa sokması gerekiyordu… O da aynen öyle yaptı ve çok başarılı da oldu. Dinin halkları kontrol etmede ne kadar etkili olabileceğinin çok büyük kanıtları var bu kitapta. Bence sosyolojik açıdan da incelenmesi gerek bir eser. Zaten Asimov da yazarken “Roma İmparatorluğunun Gerileyiş Ve Çöküş Tarihi” adlı eserden çokça etkilendiğini her fırsatta belirtiyormuş.
Kitap bölümler halinde ve başlangıcından itibaren sırayla 50+30+70 şeklinde bir 150 yıllık süreci anlatıyor. Hal böyle olunca belli bir karaktere yoğunlaşıp, bu karakterle empati yapmak oldukça zorlaşıyor ama bu, hikayelerin kalitesini etkileyen bir durum değil. 3 – 4 ayrı lideri takip ediyoruz ve hepsi aslında birbirine benziyor. Peaky Blinders dizisinden Thomas Shelby veya Vikings dizisinden Ragnar Lothbrok gibiler ya da en azından ben benzettim onlara. Kitap, bilim kurgu türünde ama bazen kendimi Taht Oyunları okuyormuş gibi politik oyunların içinde görünce türünü politik bilim kurgu olarak düzeltmek istiyorum. O akıl oyunları, kurnazlıklar son derece hoşuma gitti. George Martin bile buradan bir şeyler öğrenebilir belki.
Asimov’un “Vakıf” serisine bu kitaptan başlamak en doğrusu. Çünkü her şeyi yerli yerine oturmak ve seriyi anlamanız için temeli sağlam atmak gerekli. Vakıf serisinden önce ise Asimov’u tanımak ve hakkında bir fikir edinebilmek için Ben,Robot kitabını okumanızı öneriyorum.
